Aktualności

Wykres Molliera – przemiany powietrza wilgotnego

Wykres Molliera

Wykres Molliera (nazywany czasami wykresem i-x lub h-x) jest podstawowym narzędziem pozwalającym na określenie parametrów powietrza wilgotnego. Wykres został opublikowany przez niemieckiego profesora Richarda Molliera w 1904 roku. Możemy z niego odczytać wzajemne zależności temperatury, wilgotności względnej oraz bezwzględnej, temperatury punktu rosy i entalpii powietrza wilgotnego (patrz rysunek poniżej). Na przedstawionym wykresie zobrazowane są linie stałej temperatury (czarne, lekko ukośne, skierowane do góry), stałej wilgotności bezwzględnej (niebieskie, pionowe), stałej wilgotności względnej (krzywe, granatowe) oraz stałej entalpii (szare, ukośne, skierowane w dół).

Wersja testowa programu online do wyznaczania parametrów powietrza wilgotnego pozwala na wyliczenie temperatury punktu rosy, entalpii oraz wilgotności bezwzględnej powietrza.


Budowa wykresu Moliera

Znając dwa z wymienionych parametrów możemy z wykresu Molliera odczytać pozostałe z wymienionych. Np. dla powietrza o danej wilgotności względnej φ=40% i temperatury t=20°C odczytujemy entalpię i=35kJ/kg, wilgotność bezwzględną x=6g/kg oraz temperaturę punktu rosy 6°C (patrz wykres poniżej).


wykres molliera (H-X, I-X) odczyt wartości parametrów powietrza

Przemiany powietrza wilgotnego na wykresie Molliera

Wykres Molliera może posłużyć do zobrazowania przemian, jakie zachodzą w powietrzu np. pod wpływem typowych procesów jakie zachodzą w centralach klimatyzacyjnych. Przebieg podstawowych przemian zachodzących w urządzeniach HVAC (1-ogrzewanie powietrza, 2-schładzanie powietrza, 3-nawilżanie dyszowe, 4- nawilżanie parowe) pokazałem na poniższym rysunku.

przemiany powietrza wilgotnego - wykres Molliera (HX, IX)

Przemiany powietrza wilgotnego – wzory

Jeśli znane są parametry początkowego i końcowego punktu danej przemiany, to mając dane masę powietrza lub jego strumień jesteśmy w stanie wyznaczyć ilość energii lub moc, która została dostarczona bądź odprowadzona z układu. I tak, jeśli dane są na wykresie Molliera parametry początkowe i końcowe oznaczone odpowiednio indeksem dolnym 1 i 2 (entalpia powietrza i [kJ/kg], temperatura powietrza t [°C] oraz wilgotność względna powietrza X [g/kg]) to możemy obliczyć na podstawie wzorów:
1. ilość energii doprowadzonej do układu


wzor_molier_energia_przemiany

2. ilość wykroplonej wilgoci


wykres Moliera - wzór na ilość (masę) wykroplonej wody

3. moc


wykres moliera - wzor na moc przemiany powietrza wilgotnego

4. strumień wykroplonej wilgoci


Wykres Moliera - wzór na strumień wykroplonej wody, przemiana powietrza wilgotnego na wykresie Molliera

gdzie:

E – energia dostarczona do układu [kJ]

mp – masa powietrza [kg]

mw – masa wody [kg]

P – moc [kW]

Mp – strumień masy powietrza [kg/s]

Mw – strumień masy wody [g/s]

W branży HVAC częściej operuje się strumieniem objętości powietrza V[m3/s] niż strumieniem masy. Strumień masy możemy obliczyć znając strumień objętości powietrza V [m3/s] oraz gęstość powietrza ρ [kg/m3] korzystając ze wzoru:


wzór na strumień masowy powietrza ze strumienia objętościowego i gęstości powietrza

Na poziomie morza w temperaturze 20°C gęstość powietrza wynosi około ρ=1,2 kg/m3. W przypadku, gdy strumień powietrza dany jest w [m3/h] pamiętajmy o przeliczniku: 1 m3/s=3600 m3/h.

Gdy w wyniku obliczeń uzyskana na podstawie wzorów moc lub energia będą dodatnie, oznacza to dostarczenie energii do powietrza (np. proces ogrzewania, nawilżania parowego), w przeciwnym wypadku mamy do czynienia z odbieraniem energii z powietrza (np. chłodzenie powietrza).

Gdy w wyniku obliczeń uzyskana na podstawie wzorów wykroplona masa lub strumień wody będą dodatnie, oznacza to odebranie pary wodnej z powietrza (np. proces chłodzenia, osuszania), w przypadku ujemnych wartości wypadku mamy do czynienia ze zwiększaniem zawartości pary wodnej (np. nawilżanie powietrza, mw oznacza wtedy ilość dostarczonej pary wodnej do powietrza, natomiast Mw oznacza wydajność nawilżania). Gdy masa (strumień) wykroplonej wody jest zerowa, mamy do czynienia z procesem, w którym nie zmienia się zawartość pary wodnej w powietrzu (wilgotność względna) – przykładem może tutaj być ogrzewanie powietrza lub jego chłodzenie w przypadku, gdy powierzchnia elementu chłodzącego ma temperaturę powyżej punktu rosy.

Powiązane wpisy

Parametry powietrza wilgotnego – definicje i wzory
Ogrzewanie i chłodzenie powietrza wilgotnego – przykłady obliczeniowe
Mieszanie powietrza na wykresie Molliera
Centrale klimatyzacyjne – przedstawienie procesów obróbki powietrza na wykresie Molliera (i-x)
Program online do obliczeń parametrów na podstawie wykresu Molliera


Mykres I-X (Moliera) - kalkulator on-line parametrów powietrza wilgotnego

Podobne artykuły

Wydajne osuszanie czyli precooling w centralach klimatyzacyjnych

Wydajne osuszanie czyli p...

Wstępne wychłodzenie osuszanego powietrza (tzw. precooling) jest coraz chętniej stosowane w nowoczesnych centralach klimatyzacyjnych. Osuszanie powietrza jest procesem pochłaniającym znaczne ilości energii. Zgodnie z inf...

Centrale klimatyzacyjne – przedstawienie procesów obróbki powietrza na wykresie Molliera (i-x) cz. 2

Centrale klimatyzacyjne &...

W poprzednim wpisie pokazałem, jak na wykresie Molliera przebiega zjawisko nawilżania adiabatycznego. Tym razem zajmiemy się procesem odwrotnym jakim jest osuszanie powietrza przez centralę klimatyzacyjną. We wpisie prze...

Centrale klimatyzacyjne – przedstawienie procesów obróbki powietrza na wykresie Molliera (i-x) cz. 1

Centrale klimatyzacyjne &...

Centrale klimatyzacyjne służą do obróbki powietrza (chłodzenie, ogrzewanie, osuszanie, nawilżanie) zapewniającej jego właściwe parametry. Na wykresie Molliera (i-x) możemy przedstawić każdy z tych procesów co opisałem w ...

Jezyk