Co to są centrale wentylacyjno-klimatyzacyjne?
Centrale wentylacyjno-klimatyzacyjne są urządzeniami, które służą do dostarczania świeżego powietrza do budynku i usuwania powietrza zużytego. Podstawową klasyfikacją central klimatyzacyjnych jest ich podział ze względu na pełnioną funkcję: nawiewne, wywiewne oraz nawiewno-wywiewne. Najprostsze z wymienionych są centrale wywiewne. W ich skład wchodzą przepustnica wielopłaszczyznowa, wentylator i zwykle jeden lub dwa filtry powietrza. Centrale wywiewne służą do usuwania powietrza z pomieszczeń, a sterowanie ich pracą dotyczy głownie sterowania natężeniem przepływu powietrza wywiewanego. Bardziej skomplikowana jest budowa urządzeń nawiewnych. Ich zadaniem, oprócz dostarczenia odpowiedniej ilości powietrza, jest również zapewnienie jego właściwych parametrów: temperatury i wilgotności. Z tego względu, oprócz wentylatora i filtrów, w ich skład mogą wejść: jedna lub dwie nagrzewnice, chłodnica oraz nawilżacz powietrza. Najbardziej skomplikowane są centrale nawiewno-wywiewne. W ich skład, oprócz elementów wymienionych dla central nawiewnych i wywiewnych, wchodzą urządzenia służące do odzysku ciepła z powietrza wywiewanego.
Nawiewno-wywiewna centrala wentylacyjno-klimatyzacyjna z wymiennikiem krzyżowym, rysunek wygenerowany przez program doboru
Jakie informacje należy uwzględnić przy projektowaniu centrali wentylacyjno-klimatyzacyjne?
Podstawowym parametrem centrali jest natężenie przepływu powietrza jakie centrala klimatyzacyjno-wentylacyjna musi zapewnić. Wartość tego parametru jest zależna od rodzaju budynku, jego wielkości oraz przeznaczenia i jest wyznaczana na podstawie odpowiednich norm. Drugą wielkością charakterystyczną dla centrali jest jej ciśnienie dyspozycyjne. Wynika ono przede wszystkim z konfiguracji i rodzaju kanałów wentylacyjnych. Przy jego wyznaczaniu uwzględnia się wszystkie czynniki mające wpływ na spadki ciśnienia powietrza w kanale. Jest ono tak dobrane przez projektanta, aby zapewnić właściwe natężenie przepływu powietrza. Kolejne parametry wynikają z oszacowanego zapotrzebowania budynku na energię – zimą związaną z ogrzewaniem a latem z chłodzeniem. Tutaj również dokonuje się obliczeń na podstawie odpowiednich norm. Wyniki tych obliczeń podaje się w formie określonej temperatury powietrza na nawiewie bądź żądanej mocy grzewczej i chłodniczej centrali.
Centrale wentylacyjno-klimatyzacyjne, jaką konfigurację wybrać?
Należy pamiętać, że centrala jest urządzeniem, które ma pracować przez wiele lat. Koszty jego eksploatacji w znaczącym stopniu zależą od staranności jego projektu oraz rodzaju dobranych elementów. Z tego też powodu trzeba zwrócić uwagę na wybór właściwych podzespołów, szczególnie tych związanych z odzyskiem ciepła z powietrza wywiewanego. Czasami, oprócz tradycyjnych układów odzysku takich jak wymienniki krzyżowe lub obrotowe, dobrze rozważyć jest zastosowanie pompy ciepła. Zwykle jest tak, że na etapie inwestycyjnym droższe urządzenia, zapewniające wyższą sprawność odzysku pozwalają zmniejszyć koszty ogrzewania budynku zwracając się po kilku latach. Dlatego też istotnym jest dla każdej z rozważanych konfiguracji wykonać analizę kosztów pracy centrali w przeciągu roku. Analiza taka powinna uwzględniać koszty związane z ogrzewaniem, chłodzeniem oraz energią pobieraną przez wentylatory. Analizę taką wykonuje się dla regionu, w którym będzie pracowała centrala korzystając z historycznych danych meteorologicznych.
Kolejnym czynnikiem, jaki należy wziąć pod uwagę jest hałas generowany przez centralę. Hałas generowany do kanałów wpływa na komfort osób przebywających w pomieszczeniach. Z tego powodu dobrze jest porównać kilka wariantów projektów central analizując wentylatory różnych producentach bądź o różnych średnicach.
Rola programu doboru central
Jak pokazano wcześniej, jednym z podstawowych zadań projektanta centrali wentylacyjno-klimatyzacyjnej jest zapewnienie jak najniższych kosztów eksploatacji tych urządzeń. W tym celu projektant musi sprawdzić wiele aspektów związanych z pracą central co wymaga wykonania i porównania wielu wariantów konfiguracji. Ręczne wykonanie takiej analizy zajęłoby kilka dni, dlatego w praktyce do projektowania wykorzystuje się tzw. programy doboru central. Umożliwiają one przygotowanie projektu centrali zbudowanej ze zdefiniowanych komponentów i wygenerowanie listy wszystkich niezbędnych danych technicznych oraz analizy kosztów eksploatacji. Z tego względu programy doboru central są chętnie stosowane przez większość producentów.
